IKONA – KORZENIE I OWOCE WIARY. CISZA IKONY

KONA – KORZENIE I OWOCE WIARY

CISZA IKONY

Ikona jest ciszą. Prowadzi nas, byśmy mogli usłyszeć Boga.

Ikonografia to sztuka sakralna, która ukazuje piękno i dobro Bożego stworzenia. Ikona przekazuje tradycję i wiarę chrześcijańską. Tak jak słowo pisane jest teologią wyrażoną barwami i kreską. Metody, jakich używa ikonograf, są przenośne, symboliczne, tak jak język przypowieści w Piśmie Świętym. Ikona, chociaż jest kreślona ręką ludzką, to dzięki działaniu Ducha Świętego przenika przez zasłony zjawisk, aby dotrzeć do świata przemienionego.

Ikona odsłania prawdy, które mogą nie być widoczne dla tych, którzy używają rozumu jako jedynego narzędzia poznania. Ikona nie zatrzymuje nas na sobie samej, lecz prowadzi poza granicę tego, co widzimy, prowadzi do doświadczenia mistycznego.

Ikona to dzieło tradycji. Tak jak za każdym bochenkiem prawdziwego chleba mamy tysiące rąk piekarzy, tak ikona jest czymś więcej niż medytacją jednego artysty. Ikona jest owocem wiary wielu pokoleń wiernych, którzy jednoczą nas ze świadkami Zmartwychwstania.

Tworząc ikonę, ikonograf eksploruje przeszłość i dokonuje transmisji w przyszłość po to, by zachować ciągłość.

Ikona strzeże przed zbytnim spoufalaniem się z tym, co boskie. Przykładowo ikona Zbawiciela nie jest sentymentalnym obrazem człowieka, lecz przedstawia dwie natury Chrystusa – Jego boskość i człowieczeństwo, ukazuje Jego nieskończone miłosierdzie, ale i dostojną srogość.

Postacie na ikonie są przemienione w Chrystusie, przepełnione owocami Ducha Świętego.

Minerały, rośliny i zwierzęta, współistniejąc na ikonie, przywracają w nas świadomość obecności Bożej w stworzeniu. „Bóg jest światłością” (1J1,15) i wszystko na ikonie jest skąpane w światłości, wykluczając każdy cień. Kolory żyją przez światło, które kładzie ikonograf i to światło stwarza rytm, ożywia oblicza, szaty i góry. Dzięki niezwykłej jego obecności ikona zrywa cykl noc-dzień, porusza się poza czasem i przestrzenią, poza wszelkimi granicami. Przy tym jest realistyczna, ponieważ przekazuje wiarę Kościoła, którego Chrystus jest Głową, „Prawdą i Życiem” (J 14,5).

Ikona łączy widzialne z niewidzialnym, ukazuje świat przeniknięty przez Boże energie i otwiera oczy serca i intelektu na uchwycenie Królestwa Bożego, w którym wszystko jest harmonią.

Niezwykle ważny jest autorytet i rola ikonografa jako artysty, który nad własne emocje i namiętności przedkłada służbę Bogu i drugiemu człowiekowi. Ikonograf bierze na siebie wielką odpowiedzialność, a jego święta posługa nie może być improwizacją.

W ikonie jest cisza. Żadne usta nie są otwarte, nie ma ani jednej rzeczy, która sugerowałaby dźwięk.

Św. Ignacy, biskup Antiochii, uczeń św. Jana Ewangelisty zauważył: „Kto prawdziwie posiada słowo Jezusa, ten może usłyszeć nawet Jego milczenie.”

Milczenie ikony jest milczeniem Pustego Grobu, milczeniem Zmartwychwstania, milczeniem kochającego serca Maryi, milczeniem Słowa Wcielonego.

Takim rozważaniem otworzyłam wystawę ikon 18.06.2021 w Kościele Środowisk Twórczych św. Andrzeja Apostoła i św. Alberta Chmielowskiego.

Elżbieta Jackowska-Kurek

spisał Maurycy Lubak